خبرگزاری حوزه - مشهد/ در تاریخ اسلام، شخصیت‌هایی هستند که زندگی‌شان پر از درس‌های بزرگ اخلاقی و اجتماعی است. یکی از این شخصیت‌ها، امام جواد(علیه‌السلام) است که با سخاوت و جود بی‌نظیر خود، الگویی برای مسلمانان و به‌ویژه شیعیان در سراسر جهان به شمار می‌رود.
امام جواد(علیه‌السلام) نه تنها در دوران بزرگسالی، بلکه از دوران کودکی نیز به‌عنوان یک انسان بخشنده و سخاوتمند شناخته شد. ایشان در دورانی زندگی می‌کرد که بسیاری از انسان‌ها غرق در مال‌اندوزی بودند، اما امام جواد(علیه‌السلام) برخلاف آن دوران، با دست‌هایی گشوده و دلی پر از محبت به یاری نیازمندان و رفع مشکلات جامعه شتافت.
سخاوت امام جواد(علیه‌السلام) نه تنها یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های شخصیت ایشان بود، بلکه یک راهنمای عملی برای انسان‌ها در تمامی زمان‌ها به شمار می‌رود که می‌توان آن را در سیره و آموزه‌های دینی پیگیری کرد.
امام جواد(علیه‌السلام)؛ آموزگار سخاوت و جود
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رضا حق‌پناه، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، به بررسی ابعاد مختلف سیره امام جواد(علیه‌السلام) و درس‌های ایشان در زمینه سخاوت و جود پرداخت و گفت: یکی از ویژگی‌های برجسته در زندگی امامان معصوم(علیه‌السلام)، سخاوت و بخشندگی آن‌ها بود. سخاوت در نگاه امامان نه تنها یک ویژگی اخلاقی، بلکه یک وظیفه دینی و اجتماعی محسوب می‌شد که در راستای فرمان خداوند و در کمک به دیگران انجام می‌شد. امام جواد(علیه‌السلام) نیز با عمل به این ویژگی در سنین کم، الگویی از سخاوت و جود برای مسلمانان به ویژه شیعیان در طول تاریخ شد.
وی تصریح کرد: سخاوت امام جواد(علیه‌السلام) تنها به کمک‌های مادی محدود نمی‌شد بلکه ایشان همواره در تمامی مراحل زندگی، چه در دوران کودکی و چه در دوران بزرگسالی، در پی کمک به دیگران و رفع مشکلات آن‌ها بودند. این سخاوت از درون دل پاک ایشان سرچشمه می‌گرفت و برخلاف کسانی که آن روزها به فکر انباشت مال و ثروت بودند، امام جواد(علیه‌السلام) ثروت و دارایی خود را در خدمت نیازمندان قرار می‌داد. سخاوت ایشان به‌گونه‌ای بود که به‌راحتی می‌توانستند در شرایط دشوار و تحت فشارهای اقتصادی، دست از کمک به دیگران برندارند.
سخاوت امام جواد(علیه‌السلام)؛ تجلی در عمل و تربیت
حجت‌الاسلام والمسلمین حق‌پناه به نکته‌ای جالب از زندگی امام جواد(علیه‌السلام) اشاره کرد که نشان‌دهنده تأثیر تربیت پدر بزرگوار ایشان، امام رضا(علیه‌السلام)، در شکل‌گیری ویژگی‌های شخصیتی این امام همام است و بیان داشت: امام جواد(علیه‌السلام) از دوران کودکی در محضر امام رضا(علیه‌السلام) پرورش یافت و آن‌گونه که در تاریخ آمده، امام رضا(علیه‌السلام) به‌ویژه در زمینه آموزش جود و سخاوت به امام جواد(علیه‌السلام) توجه ویژه‌ای داشتند. یکی از وقایع مهم در زندگی امام جواد(علیه‌السلام) زمانی رخ داد که ایشان تنها شش سال داشتند. در آن زمان عده‌ای به امام رضا(علیه‌السلام) خبر دادند که افرادی که در خدمت فرزند ایشان قرار دارند، نوع عملکرد امام جواد(علیه‌السلام) را تحت تأثیر قرار می‌دهند و از این رو ایشان کمتر با مردم ارتباط برقرار می‌کنند. در واقع، اطرافیان امام جواد(علیه‌السلام) به‌دلیل نگرانی از اینکه این ارتباط‌ها ممکن است منجر به بی‌نظمی و افشای کمک‌های امام جواد(علیه‌السلام) شود، سعی داشتند حضرت را از ارتباط با مردم و نیازمندان دور کنند.
وی اضافه کرد: این خبر به امام رضا(علیه‌السلام) رسید و ایشان نامه‌ای برای امام جواد(علیه‌السلام) نوشتند که حاوی دستوری مهم در خصوص سخاوت و جود بود. امام رضا(علیه‌السلام) در نامه خود به امام جواد(علیه‌السلام) نوشتند که «به من خبر رسیده است که خدمتکارانت تو را موقع خروج از منزل از درب کوچک بیرون میبرند و این کار برای آن است که آنان در مورد جود و احسان تو که به مردم میرسد بخل میورزند. من تو را به حق پدری که نسبت به تو دارم سوگند میدهم که ورود و خروج خود را از در بزرگ قرار دهی و هرگاه میروی درهم و دیناری همراه داشته باش تا هر کسی را که از تو حاجتی خواهد از بخشش خود بهرهمند گردانی.» این نامه نشان می‌دهد که امام جواد(علیه‌السلام) از همان سنین پایین در مسیر سخاوت و جود گام برداشته‌اند و این ویژگی در دوران کودکی ایشان نمایان بود.
سخاوت امام جواد(علیه‌السلام)؛ درسی از اهل بیت(علیهم‌السلام) برای رفع نیازهای جامعه
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان سخاوت امام جواد(علیه‌السلام) را با سیره سایر اهل‌بیت(علیهم‌السلام) مقایسه کرد و گفت: زندگی اهل‌بیت(علیهم‌السلام) به‌ویژه امام جواد(علیه‌السلام)، باید الگویی برای مسلمانان باشد. در سیره پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، حضرت علی(علیه‌السلام)، حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) و دیگر اهل‌بیت(علیهم‌السلام)، همواره شاهد سخاوت و کمک به نیازمندان بودیم. اهل‌بیت(علیهم‌السلام) در زمان خود غذا به دوش می‌گرفتند و به خانه فقرا می‌بردند تا از نیازمندان رفع نیاز کنند و گرفتاری‌هایشان را برطرف سازند. همینطور امام جواد(علیه‌السلام) همواره در تلاش بودند که فقر را از جامعه دور کنند و به نیازمندان کمک کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین حق‌پناه با بیان اینکه در دنیای امروز، با وجود پیشرفت‌های اقتصادی، همچنان فقر و نیازمندی در بسیاری از جوامع وجود دارد و بخل و تنگ‌نظری نمی‌تواند مشکلات را حل کند، گفت: باید در برابر مشکلات اقتصادی و اجتماعی به رفع نیازمندان توجه کنیم و به‌جای سرزنش آنان، در صدد حل مشکلاتشان باشیم.
درس‌هایی از سخاوت امام جواد(علیه‌السلام) برای زندگی امروز
وی به یک توصیه مهم از امام علی(علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه اشاره کرد که به‌طور مستقیم با سخاوت و انفاق در ارتباط است، و بیان داشت: امام علی(علیه‌السلام) در حکمت ۱۳۷ نهج‌البلاغه می‌فرمایند: «اسْتَنْزِلُوا الرِّزْقَ بِالصَّدَقَةِ»، به این معنا که با صدقه دادن، رزق خود را از خداوند دریافت خواهید کرد. این توصیه در دنیای امروز که با مشکلات اقتصادی روبه‌رو هستیم، به‌ویژه برای کسانی که به دنبال برکت در مال و زندگی خود هستند، بسیار آموزنده است. از دیدگاه امامان معصوم(علیهم‌السلام)، انفاق نه تنها موجب برکت در مال می‌شود بلکه سبب برکات در زندگی فردی و اجتماعی خواهد شد. به‌ویژه در دنیای امروز که بسیاری از افراد به‌دنبال انباشت ثروت و مال خود هستند، سخاوت در برابر فقر و مشکلات جامعه باید در اولویت قرار گیرد تا بتوان به رفع نیازهای اجتماعی و اقتصادی مردم پرداخت.
سخاوت؛ کلید برکت در زندگی
حجت‌الاسلام والمسلمین حق‌پناه با تأکید بر آموزه‌های اهل‌بیت(علیهم‌السلام) در خصوص سخاوت و جود، بیان داشت: بر اساس این آموزه‌ها، بخشش هیچ‌گاه باعث کمبود مال نمی‌شود، بلکه سبب برکت و افزون شدن آن خواهد شد. بنابراین، اگر می‌خواهیم زندگی‌ای پر برکت و موفق داشته باشیم، باید به کمک به دیگران و رفع نیازهای آنان توجه ویژه‌ای داشته باشیم. امام جواد(علیه‌السلام) با نشان دادن راهی از سخاوت و جود، به ما یاد دادند که در زندگی خود باید همیشه دست از خودخواهی برداریم و در مسیر رفع مشکلات دیگران گام برداریم. این فرهنگ بلند و ارزشمند باید در زندگی روزمره پیاده‌سازی شود تا جامعه‌ای مهربان‌تر و بهتر بسازیم. در نهایت، سخاوت و جود امام جواد(علیه‌السلام) به‌عنوان یک آموزه عملی و الهی باید در تمامی ابعاد زندگی ما نقش داشته باشد، چرا که این ویژگی نه‌تنها به‌خود انسان‌ها بلکه به جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند، برکت و سعادت خواهد بخشید.
نظر شما